سفارش تبلیغ
صبا ویژن
سخنی از سخنان حکمت که مرد مؤمن می شنودـ و به آن عمل کند یا آن را بیاموزد ـ بهتر از عبادت یک سال است . [پیامبر خدا صلی الله علیه و آله]
در ساحت اندیشه
 
تاریخ و فلسفه علوم در دانشگاه ها

به نام خدا

<!-- /* 

این روزها مطالب زیادی راجع به دروس دانشگاهی و اسلامی کردن علوم بحث می شود. شاید در این مورد منظور بیشتر علوم انسانی باشد. اما با دقت بیشتر در علوم دیگر می توان دریافت که علومی که به ظاهر هیچ ربطی با دین ندارند همانند فیزیک و شیمی هم از بطن همان جامعه سکولار و علم سکولار بیرون آمده اند. لذا برای رسیدن به جامعه علمی اسلامی با عمق بیشتری به مسئله نگاه کرد. باید از ابتدایی ترین بحث معرفتی یعنی تعریف علم و تقسیم بندی آن کار را آغاز نمود. در این زمینه هم ما به علت دیدگاه غربی نسبت به علم دچار نقصان هستیم. برای مثال چرا وحی را نمی توان راهی علمی برای کسب دانش به حساب آورد؟

در این مطلب قصد طولانی کردن و به حاشیه رفتن را ندارم و به سراغ اصلی ترین حرفم می روم. با بررسی جوانب مختلف و توجه به دروس دانشگاهی در رشته های مختلف اینگونه به نظر می رسد که جای دو درس حداقل در دوره کارشناسی خالی است. یکی تاریخ مربوط به هر رشته علمی به ویژه تاریخ آن علم در اسلام و دیگری فلسفه علم هر رشته درسی. برای مثال در رشته های ریاضی می توان از تاریخ ریاضی و فلسفه علم ریاضی و در رشته زیست شناسی هم از تاریخ و فلسفه این علم نام برد که با قرار دادن این دروس حداقل به طور اختیاری می توان گامی بزرگ در جهت بومی سازی علم و فهم بهتر از تاریخ و فلسفه ی هر رشته درسی برداشت.

به ویژه در بحث تاریخ علم کمبودهای بسیاری در زمینه اطلاعات تاریخی نه تنها دانشجویان که حتی در میان بخش اعظم اساتید وجود دارد. و همین می تواند زمینه تحریف تاریخ توسط غربیان به سود خودشان را فراهم نماید؛ چیزی که به وفور هم اکنون قابل مشاهده است.

اما مسئله دیگر نگاه فلسفی به علم موجب بروز و شکوفایی بیشتر علم در کشور می شود. متاسفانه هم اکنون شاید عده کثیری از دانشجویان حتی از وجود فلسفه علم رشته خود بی اطلاع باشند. معضل جامعه علمی ما نبود دیدگاه فلسفی در میان ایشان است. با گنجاندن دو واحد فلسفه علم پزشکی یا زیست شناسی حداقل زمینه آشنایی دانشجویان با این رشته علمی فراهم می شود تا علاقمندان بتوانند در این رشته علمی که البته میان رشته ای است به مطالعه بپردازند.

اکنون فقدان این دو واحد درسی که البته خود می توانند رشته ای مستقل را تشکیل دهند احساس می شود. امیدوارم اساتید و مسئولین با دقت نظر بیشتری نسبت به تاریخ و فلسفه علوم در کشور بپردازند و زمینه های رشد این علوم را فراهم نمایند. از اظهار نظر دوستان و اساتید بهره های فراوان حاصل خواهد شد. 

 


کلمات کلیدی: علم، علوم انسانی

نوشته شده توسط سید محمد باقر اقایی 90/5/20:: 10:56 صبح     |     () نظر
درباره
صفحه‌های دیگر
لیست یادداشت‌ها
پیوندها
جلوه او
جاءالحق و زهق الباطل
آیت الله خامنه ای
آکادمی مطالعات ایرانی
اسلامیکا
اطلاعات حکمت و معرفت
المیزان
اندیشکده یقین
انجمن ایرانی تاریخ
انجمن منطق ایران
انجمن علمی - پژوهشی تاریخ
انجمن جامعه شناسی ایران
انجمن مطالعات تاریخ شفاهی ایران
انجمن زنان پژوهشگر تاریخ
بانک اطلاعات نشریات کشور
بنیاد دکتر محمود افشار
بنیاد دکتر فردید
بنیاد حکمت اسلامی ملاصدرا
بنیاد دائره المعارف اسلامی
بنیاد بوعلی سینا
بنیاد پژوهشهای اسلامی
بنیاد اندیشه اسلامی
بنیاد تاریخ پژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی
بنیاد دکتر افشار
بنیاد دکتر حسابی
پایگاه اطلاع رسانی نقشه راه
پایگاه تاریخی میر طاهر حسینی
پژوهشگاه علوم انسانی
پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
پژوهشگاه فرهنگ واندیشه اسلامی
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی
پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی
پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات
پژوهشکده تاریخ علم
پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
پژوهشکده تحقیقات اسلامی
پژوهشکده باقرالعلوم(ع)
راهنمای فلسفه در اینترنت
دیوان شعرا
رضا داوری اردکانی
رحیم پور ازغدی
حجره طلبگی
دائره المعارف بزرگ اسلامی
کتابخانه تبیان
سایت علمی نخبگان جوان
دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران
فلسفه نو
کتابخانه دیجیتال نور
مجلات تخصصی نور
مجمع عالی حکمت اسلامی
مجله سمات
هم اندیشی
علم دینی
وبلاگ نویسان ارزشی
سایت تخصصی تاریخ اسلام
فلسفه و عرفان اسلامی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
علوم اجتماعی اسلامی ایرانی
کانون اندیشه جوان
تاریخ نوشت(دکتر عبدالله ناصری طاهری)
ترجمان
دکتر ابراهیم دینانی
دبیرخانه انجمن های علمی حوزه
دانشگاه و فرهنگ
دکتر مهاجرنیا
مرکز تحقیقات امام علی(ع)
مرکز اسناد انقلاب اسلامی
موسسه مطاعلات تاریخ معاصر ایران
موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی
مرکزتحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی
موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) روابط
موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران
عبرت پژوهی تاریخ
فرهنگ امروز
حکمت نوین اسلامی( خسروپناه)
علوم اجتماعی اسلامی ایرانی
فرهنگستان زبان و ادب پارسی
فرهنگستان علوم اسلامی قم
پژوهشگاه دانشهای بنیادین
طاقچه
چوک
فلسفه شریف
دکتر حسینعلی نوذری
دانشنامه جهان اسلام
بنیاد سمات
شورای گسترش زبان وادبیات فارسی
کنگره پیشگامان پیشرفت
فتوح اندیشه
فرزند ازادی
علی صفاری حائری
فلسفه علم هگل
کتابخانه ملی ایران
کتابخانه مجلس شورای اسلامی
مطالعات میان رشته ای در علوم انسانی
موسسه شیعه شناسی
مرکز ساماندهی ترجمه و نشر معارف اسلامی و علوم انسانی
مرکز تحقیقات اخلاق و تاریخ پزشکی
مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیما
معرفت
موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی
مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت
نقشه راه
Institute of Historical Research (IHR)
The Center for Teaching History with Technology
Islamicwisdom
socialhistory
social science reaserch network
jstor
ProQuest
آرشیو یادداشت‌ها